Profesjonalna fotografia okolicznościowa – od fotografii tradycyjnej do cyfrowej
Tradycyjna szkoła fotografowania, czyli fotografia okolicznościowa, w wydaniu magicznym
Fotografia okolicznościowa, jest szczególnym przykładem zastosowania reguł fotografii artystycznej, w reportażu i sesjach plenerowych lub studyjnych. Obecnie, różnorodne efekty fotograficzne, osiągane są z użyciem odpowiednio dobranych funkcji i ustawień, aparatu cyfrowego. Jak to wyglądało 100 lat temu?
Aparat tradycyjny to mechanizm, który działa w oparciu o naświetlanie błony fotograficznej lub kliszy szklanej. Aparat taki, nie posiada funkcji automatycznych. Fotografowie, manualnie ustawiali wybrane opcje, z wykorzystaniem konkretnych parametrów ekspozycji, ogniskowej czy przysłony. Ćwiczyli kunszt fotograficzny, metodą prób i błędów, a wyniki tych eksperymentów, pieczołowicie zapisywali. Fotograf był artystą, a fotografia magią – ponieważ, dla większości osób, skomplikowane ustawienia i parametry, były niezrozumiałe. Miłośnicy obrazu, musieli więc odznaczać się wyjątkowym zaangażowaniem, pasją i wytrwałością, aby opanować mechanizm aparatu do perfekcji. Powstawały obrazy, równie efektowne, jak współczesna fotografia artystyczna i fantazyjna fotografia okolicznościowa. Można nawet powiedzieć, że to technologia cyfrowa, doskonalona była latami, aby doścignąć funkcje aparatów tradycyjnych.
Obecnie, pomimo niezliczonych ułatwień technologicznych, najlepsi fotografowie, również muszą znać ustawienia parametrów. Automat, nie zawsze dostosowuje się do pomysłu fotografa. Nawet jeśli, aparat wyposażony jest w najróżniejsze, dodatkowe funkcje, fotograf musi je odpowiednio dobrać. Aby wykonać ujęcia bardziej skomplikowane i wyrazić podejście indywidualne, fotograficy często stosują ustawienia manualne. Każdy początkujący fotograf, powinien się więc cieszyć, jeśli nie stać go na najznakomitszy, nowoczesny sprzęt. Zastosowanie obiektywów manualnych, zwłaszcza na początku drogi fotograficznej, pozwoli rozwinąć mistrzowskie umiejętności.
Historia użycia pojęcia „sztuka fotografii" w Polsce - Jan Bułhak
W Polsce, fotografia artystyczna, stała się pojęciem rozpoznawalnym, w latach 20., XX wieku. Autorem pojęcia fotografika, jest Jan Bułhak – pierwszy polski artysta fotograf. Polski nestor fotografii, rozpoczął swoją przygodę, w roku 1905, posługując się aparatem należącym do żony. Od samego początku, Jan Bułhak podkreślał, że fotografia nie jest dla niego sposobem na przedstawienie surowej rzeczywistości. Chciał oddać majestat chwili, piękno natury, ludzką codzienność i emocje – zwłaszcza te patriotyczne. Już w roku 1908, wygrał pierwszy konkurs fotograficzny. Tematyka dotyczyła piękna krajobrazu Litwy - Jan, swoją fotografię zatytułował „Nietutejszy”.
Punktem zwrotnym w życiu Bułhaka, było spotkanie z artystą malarzem, Ferdynandem Ruszczycem. Malarz, dostrzegł w dziełach fotografa, istotne cechy sztuki graficznej. Przyjaźń z Ruszczycem, zmotywowała Jana, do tworzenia i rozwoju.
Jan Bułhak, postanowił zdobyć wykształcenie fotograficzne, a w roku 1919, rozpoczął karierę wykładowcy w Zakładzie Fotografii Artystycznej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W roku 1929, na antenie Polskie Radia, Jan Bułhak zakomunikował, że fotografia jest sztuką. Jego słowa brzmiały: „Zaczynam od obwieszczenia wszystkim, na najdalszy zasięg fali radiowej, że w Polsce istnieje, obok Grafiki, nowa sztuka, zwana Fotografiką!”
Bułhak, fotografował głównie pejzaże i dokumentował historię miast. Robił to jednak w sposób nieprzeciętny. Jak sam mówił, była to „sztuka malowania światłem”. Na jego pracach, często pojawiały się postacie (przypadkowe), a ich emocje, przedstawiane były w sposób niezwykle znaczący. Twórczość Bułhaka, jest jednym z najpiękniejszych przykładów połączenia reportażu i fotografii artystycznej.
Czy sztuką można określić każdy obraz fotograficzny? Niestety nie. Istnieją konkretne zasady fotografowania. Zwłaszcza fotografia okolicznościowa, powinna być wykonywana, z zastosowaniem zasad sztuki fotograficznej.
Zasady sztuki fotografowania – fotografia okolicznościowa
Podział fotografii na komercyjną i artystyczną, jest bardzo płynny. Czym jest, fotografia emocji i chwil, z uwzględnieniem kompozycji i światła, jeśli nie sztuką? Podczas uroczystości, przygotowań, spotkań rodzinnych i sesji ślubnych czy rodzinnych – fotograf wykonuje obrazy, o znaczeniu ponadczasowym. Dlaczego fotografia okolicznościowa, jest jednocześnie fotografią artystyczną i reportażową?
Po pierwsze, fotografia okolicznościowa to fotografia światła i chwili. Bohaterowie nie są przedstawiani, celem uwiecznienia samej postaci – chodzi o odzwierciedlenie odczuć i wartości. Znaczenie, uchwycone na zdjęciu, już samo w sobie, jest wyznacznikiem sztuki. Umiejętnie wykorzystane światło złotej godziny lub efekty świetlne, powstające w pomieszczeniach, są jednym ze sposobów uwiecznienia momentu, w sposób artystyczny. Fotografia okolicznościowa, zdjęcia z uroczystości rodzinnych, fotografia ślubna, reportaże z dnia Chrztu Świętego - przesycone są ujęciami artystycznymi.
Kolejną, bardzo ważną cechą fotografii artystycznej, jest kompozycja. Fotografia okolicznościowa, wymaga odpowiedniego kadrowania. Tradycyjnie stosowana zasada, to trójpodział. Chcąc przedstawić chwilę, w sposób dynamiczny, fotograf umiejscawia najważniejsze postacie, w konkretnych punktach obrazu. Według kryteriów mistrzów fotografowania, nie powinien być to punkt centralny. Obecnie, odchodzi się od tego podejścia. Zauważyć trzeba jednak, że główni bohaterowie zdjęcia, przedstawieni w jego centralnym punkcie, nie są odbierani w sposób dynamiczny. Dlatego, taka kompozycja stosowana jest zwykle w przypadku, gdy fotograf pragnie uwiecznić chwilę statyczną – są to na przykład, przedstawienia Pary Młodej na tle zachwycającego krajobrazu lub architektury. Zazwyczaj, w tym celu, stosowane są kadry szerokie.
Wybór ostrości, to także czynnik bardzo ważny. Profesjonalista, umiejętnie dobiera ostrość, w zależności od planowanego efektu – czy wyraźne mają być tylko główne postacie, czy też szerszy kadr? Jeśli fotograf, skupia się na postaciach, tło często uzupełniane jest o przepiękne efekty świetlne, powstające podczas zastosowania ustawień focus lub na skutek wykorzystania dodatkowych akcesoriów. Sceny na tle krajobrazów lub momenty o szerszym kontekście, to obrazy, na których tło jest uzupełnieniem postaci.
Nowoczesna fotografia okolicznościowa, czyli sztuka z wykorzystaniem nowoczesnego sprzętu. Fotografia cyfrowa i fotografia z powietrza – dron.
Jak piękne efekty, może osiągnąć fotograf wyspecjalizowany w obsłudze tradycyjnego mechanizmu, który posłuży się techniką cyfrową w najlepszym wydaniu? To efekty zachwycające – tym bardziej, że kunszt fotografowania, może być uzupełniony o obróbkę graficzną. Obróbka, nie powinna oczywiście przyćmiewać samego zdjęcia i przekształcać go w grafikę. Technika graficzna, stosowana jest przez profesjonalistów, w celu podkreślenia walorów fotografii – nie, w celu ich przekształcenia. Ponadto, najnowsza technologia, to również fotografia z powietrza – dron. Fotografie wykonane dronem, odpowiednio skomponowane, pozwalają osiągnąć efekty zapierające dech. Zwłaszcza fotografia okolicznościowa, staje się dziedziną niezwykle bogatą, pod względem różnorodności i piękna obrazu. Fotografie z dnia ślubu, Chrztu Świętego czy Pierwszej Komunii, muszą szczególnie odzwierciedlać wartość chwili.
Jaką więc rolę odgrywają najnowsze rozwiązania, w życiu zawodowego fotografa? To uzupełnienie umiejętności, narzędzie usprawniające pracę, możliwość dopracowania ostatecznego efektu obrazu. To także szansa poszerzenia perspektywy, o tą niegdyś niedoścignioną – perspektywę z lotu ptaka.